Thuốc lá không chỉ là nguyên nhân trực tiếp gây ra hàng loạt căn bệnh nguy hiểm như ung thư phổi, tim mạch, đột quỵ, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính… mà còn là nguyên nhân gián tiếp làm trầm trọng thêm các gánh nặng y tế và kinh tế. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm, thế giới có hơn 8 triệu người tử vong vì thuốc lá, trong đó khoảng 1,3 triệu người không hút thuốc nhưng bị phơi nhiễm khói thuốc thụ động. Khói thuốc chứa hơn 7.000 chất hóa học, trong đó có ít nhất 70 chất gây ung thư. Chỉ cần sống và làm việc trong môi trường có người hút thuốc, nguy cơ mắc các bệnh về hô hấp và tim mạch cũng tăng lên đáng kể, đặc biệt là ở trẻ em và phụ nữ mang thai.

Tại Việt Nam, dù Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã được ban hành và thực thi nhiều năm, tình trạng hút thuốc lá vẫn còn phổ biến, đặc biệt ở nam giới và trong các khu vực công cộng, hàng quán, bến xe. Theo điều tra toàn quốc năm gần nhất, tỷ lệ nam giới hút thuốc lá vẫn chiếm hơn 40%. Điều đáng lo ngại là xu hướng hút thuốc lá điện tử và các sản phẩm thuốc lá mới đang lan nhanh trong giới trẻ, trong khi các tác hại lâu dài của những sản phẩm này chưa được kiểm soát đầy đủ. Đây là một hồi chuông cảnh báo, đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc tăng cường truyền thông, giáo dục, đồng thời siết chặt quản lý và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Phòng chống tác hại của thuốc lá không chỉ là trách nhiệm của riêng ngành y tế hay cơ quan chức năng, mà còn là nhiệm vụ của toàn xã hội. Mỗi người dân cần trở thành một tuyên truyền viên, một tấm gương sống không khói thuốc. Gia đình, nhà trường, nơi làm việc cần xây dựng môi trường không thuốc lá, nhắc nhở và động viên những người đang hút thuốc có lộ trình cai nghiện. Những người đã từng sử dụng thuốc lá cần được khuyến khích và hỗ trợ cai thuốc bằng các biện pháp y học hiện đại, tư vấn tâm lý hoặc các nhóm cộng đồng. Đồng thời, các cơ quan truyền thông đại chúng cần tiếp tục đóng vai trò tích cực trong việc phổ biến kiến thức, đưa tin và phản ánh các mô hình hay, các gương điển hình trong phong trào không thuốc lá.

Hưởng ứng Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá và Ngày Thế giới không thuốc lá, nhiều hoạt động thiết thực đã và đang được triển khai rộng khắp cả nước như treo băng rôn, khẩu hiệu tại các cơ quan, trường học, bệnh viện; tổ chức các buổi tọa đàm, diễn đàn thanh niên; phát động phong trào xây dựng “nơi làm việc không khói thuốc”; tăng cường thanh kiểm tra tại các điểm công cộng. Những hành động cụ thể, dù nhỏ bé, nhưng khi được thực hiện đồng bộ và liên tục sẽ góp phần tạo nên một xã hội lành mạnh, văn minh, nơi quyền được hít thở không khí trong lành được bảo vệ cho mọi người, đặc biệt là trẻ em.

Trong hành trình xây dựng một Việt Nam khỏe mạnh và phát triển bền vững, việc giảm thiểu và tiến tới xóa bỏ tác hại của thuốc lá là một mục tiêu thiết thực, cấp bách và lâu dài. Hãy bắt đầu bằng những hành động gần gũi nhất: không hút thuốc, không mời thuốc, không để người thân tiếp xúc với khói thuốc; hãy can đảm nói không với thuốc lá và khuyến khích những người xung quanh từ bỏ thói quen nguy hại này. Mỗi hành động tích cực hôm nay chính là nền tảng vững chắc cho một tương lai khỏe mạnh mai sau.

Vì sức khỏe bản thân, gia đình và cộng đồng – hãy chung tay xây dựng cuộc sống không khói thuốc!