Đa dạng sinh học không chỉ đơn thuần là sự phong phú về loài động, thực vật, vi sinh vật mà còn là sự đa dạng về hệ sinh thái và nguồn gen – nền tảng của sự sống trên hành tinh này. Từ những cánh rừng nguyên sinh xanh thẳm, các rạn san hô đầy sắc màu dưới đại dương cho đến những ruộng đồng, đầm lầy, thảm cỏ – tất cả tạo nên một mạng lưới sinh thái phức tạp và cân bằng, duy trì sự ổn định của khí hậu, điều hòa nước, cải tạo đất, lưu trữ carbon và cung cấp thực phẩm, thuốc men, vật liệu cho con người. Một khi các mắt xích trong hệ thống ấy bị đứt gãy, hậu quả sẽ là những cuộc khủng hoảng lan rộng từ tự nhiên đến kinh tế, sức khỏe cộng đồng và sự tồn tại lâu dài của chính nhân loại.

Tuy nhiên, trong nhiều thập kỷ qua, sự phát triển thiếu bền vững, khai thác quá mức tài nguyên thiên nhiên, nạn phá rừng, đánh bắt hủy diệt, ô nhiễm đất - nước - không khí, cùng với các hoạt động làm thay đổi mục đích sử dụng đất và biến đổi khí hậu đã làm cho đa dạng sinh học suy giảm nghiêm trọng.

Việt Nam là một trong những quốc gia có mức độ đa dạng sinh học cao nhất thế giới với hàng chục nghìn loài động, thực vật và các hệ sinh thái đặc hữu. Tuy nhiên, đất nước chúng ta cũng đang chịu áp lực nặng nề từ mất rừng, ô nhiễm môi trường, khai thác trái phép động vật hoang dã và tác động của biến đổi khí hậu. Nếu không hành động kịp thời và mạnh mẽ, sự giàu có về tự nhiên sẽ dần biến mất, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế của hàng triệu người, đặc biệt là những cộng đồng sống phụ thuộc vào rừng, biển và nguồn tài nguyên tự nhiên.

Hưởng ứng Ngày Quốc tế Đa dạng Sinh học năm 2025, chúng ta cần khơi dậy tinh thần trách nhiệm và hành động thiết thực từ mọi cấp, mọi ngành và toàn thể cộng đồng. Mỗi người dân có thể góp phần bảo vệ đa dạng sinh học ngay từ những việc nhỏ nhất: không săn bắt, buôn bán và sử dụng sản phẩm từ động vật hoang dã; hạn chế rác thải nhựa ra môi trường; trồng cây gây rừng và bảo vệ rừng đầu nguồn; không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật độc hại; chọn lối sống xanh, tiêu dùng bền vững, thân thiện với thiên nhiên. Các cơ quan, tổ chức cần tích cực triển khai các dự án bảo tồn loài và hệ sinh thái, lồng ghép bảo vệ đa dạng sinh học vào quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời tăng cường tuyên truyền, giáo dục và nâng cao nhận thức cho thế hệ trẻ – những người sẽ kế thừa và tiếp tục sứ mệnh bảo vệ hành tinh này.

Chúng ta cũng cần thúc đẩy hợp tác quốc tế và thực hiện nghiêm túc các cam kết toàn cầu như Công ước Đa dạng Sinh học (CBD), Hiệp ước Paris về biến đổi khí hậu, và đặc biệt là Khung đa dạng sinh học toàn cầu sau năm 2020 với mục tiêu phục hồi thiên nhiên đến năm 2030. Đây không chỉ là trách nhiệm mà còn là cơ hội để các quốc gia cùng chung tay xây dựng một tương lai hài hòa giữa con người và thiên nhiên.

Hành tinh của chúng ta là một hệ sinh thái thống nhất. Mỗi loài, mỗi hệ sinh thái, mỗi cá thể sống đều có vai trò riêng và góp phần duy trì sự ổn định của toàn bộ hệ thống. Bảo vệ đa dạng sinh học không phải là hành động của riêng ai, mà là nghĩa vụ chung của tất cả chúng ta – vì sự sống hôm nay và cho thế hệ mai sau. Hãy cùng nhau hành động vì một tương lai xanh, vì một Trái đất giàu sức sống và bền vững!